Een Excellente School is in de basis een goede school die zich onderscheidt van andere goede scholen door te excelleren met een specifiek profiel. Hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om een inspirerend, innovatief en motiverend onderwijsaanbod of een onderscheidende aanpak voor een specifieke groep leerlingen. Het excellentieprofiel staat centraal in het beoordelen van excellentie.
Een school bepaalt zelf in welke mate en op welke wijze zij zich wil profileren. Het is daarom aan de school om te benoemen op welk gebied zij excellent is en aan de onafhankelijke jury om te verifiëren of het aangedragen excellentieprofiel goed wordt uitgevoerd door de school, herkenbaar is & doorwerkt in de gehele organisatie en of het profiel past binnen de visie van de school.
Beoordelingskader jury
Uw excellentieprofiel staat centraal
Waarderend onderzoeken:
De jury Excellente Scholen heeft een onafhankelijke positie, onder eindverantwoordelijkheid van de Inspecteur-generaal van het Onderwijs.
Waar de inspectie toezicht houdt op de kwaliteit van het onderwijs, onderzoekt de jury vanuit het waarderend kader het excellentieprofiel van de school en het succes daarvan. De jury kan uitgaan van deze werkwijze omdat de inspectie zich reeds heeft overtuigd van de basiskwaliteit (de wettelijke vereisten en de eigen aspecten van kwaliteit) en de waardering Goed heeft gegeven. Deze waardering is een voorwaardelijke stap in het traject van excellentie.
Waarderend onderzoek houdt in dat de jury op zoek gaat naar mooie voorbeelden en succeservaringen. De vraag is dan wat gewerkt heeft om die voorbeelden en successen te bereiken en hoe de school dat zou kunnen versterken en ontwikkelen.
Verband tussen doelen, aanpak en resultaten
Bij het onderzoeken van het excellentieprofiel is het van groot belang dat de school het profiel helder omschrijft, argumenten geeft voor het kiezen van dit profiel en daarbij aangeeft van welke vooronderstellingen ze uitgaat. De school laat in dit traject het verband zien tussen ambitie en doelen, de aanpak en de bereikte meetbare & merkbare resultaten van het excellentieprofiel. Een helder geformuleerd aanmeldingsformulier en een open voorbereidingsgesprek zijn belangrijke pijlers in het excellentietraject en dragen bij aan een goed verloop van het bezoek van de jury aan de school, waarbij de jury op een inzichtelijke wijze het succes van het profiel kan ervaren.
Het predicaat Excellente Scholen is 3 jaar geldig.
De jury beoordeelt het aangedragen excellentieprofiel op de volgende criteria:
Criterium 1. Excellentieprofiel van de school
De jury kijkt in haar beoordeling of de school een helder en voor de leerlingen relevant excellentieprofiel heeft. Zij kijkt dan of:
- de schoolleiding, de leerkrachten en de leerlingen een duidelijk en eensluidend excellentieprofiel van de school beschrijven vanuit een heldere gemeenschappelijke visie/ambitie
- het excellentieprofiel aansluit bij de behoeften van de doelgroep(en)
- de medewerkers, leerlingen en ouders zijn betrokken bij de ontwikkeling van het profiel
Criterium 2. Doelen van het excellentieprofiel
De jury kijkt in haar beoordeling welke doelen de school met het excellentieprofiel heeft. Zij kijkt dan of:
- er lange en korte termijndoelen geformuleerd en vastgelegd zijn, waarbij de korte termijndoelen concreet zijn geformuleerd.
- er bij korte termijndoelen over jaardoelen gesproken wordt en bij lange termijndoelen over doelen voor de duur van een schoolplancyclus.
Criterium 3. Aanpak van het excellentieprofiel
De jury kijkt in haar beoordeling of de school een weloverwogen aanpak heeft om de doelen van het excellentieprofiel te bereiken. Zij kijkt dan of:
- De aanpak van het profiel duidelijk is (programma, curriculum, methoden et cetera).
- De gekozen aanpak leidt tot het behalen van de doelen van het excellentieprofiel.
- De gekozen aanpak steunt op onderbouwde wetenschappelijke en/of praktijktheoretische inzichten.
Criterium 4. Resultaten (meetbaar en merkbaar) van het excellentieprofiel
De jury kijkt in haar beoordeling of de school de doelen van het excellentieprofiel bereikt en of zij de resultaten van het excellentieprofiel op een valide en betrouwbare wijze vaststelt.
Zij kijkt dan of:
- de resultaten van het excellentieprofiel overeenkomen met de gestelde doelen voor de doelgroep(en) van het excellentieprofiel.
- er (indien nodig) een onderscheid is gemaakt in resultaten voor leerlingen, leerkrachten, onderwijs, schoolorganisatie et cetera.
- de resultaten bij variërende omstandigheden (bijvoorbeeld voor verschillende groepen leerlingen, of met verschillende leerkrachten) en in de tijd blijvend/robuust zijn.
Criterium 5. Evaluatie, borging, ontwikkelingen en duurzaamheid van het excellentieprofiel
De jury kijkt in haar beoordeling of de school de aanpak en de resultaten van het excellentieprofiel evalueert en of het excellentieprofiel verankerd zit in het systeem voor kwaliteitszorg van de school. Daarna kijkt de jury wat de school met de resultaten en de uitkomsten van de evaluatie doet, hoe zij deze borgt en hoe zij deze gebruikt voor een verdere ontwikkeling van het excellentieprofiel. Tot slot kijkt de jury of het excellentieprofiel van de school toekomstbestendig is voor een periode van 3 jaar. Zij kijkt dan of:
- de school de aanpak en resultaten op een verantwoorde (valide en betrouwbaar) manier evalueert in het kader van haar reguliere systeem voor kwaliteitszorg.
- de school de aanpak en de resultaten van het excellentieprofiel in relatie tot elkaar interpreteert.
- de school aan de evaluatie van het excellentieprofiel concrete plannen verbindt om het excellentieprofiel verder te versterken en te ontwikkelen.
- de school bij de ontwikkeling en de uitvoering van die plannen de diverse geledingen (van leerling tot bestuur) betrekt.
- de school aannemelijk kan maken dat ze het excellentieprofiel de komende drie jaren kan continueren en zelfs verbeteren, rekening houdend met mogelijke ontwikkelingen in de toekomst.
- de school weet welke voorwaarden aanwezig dienen te zijn voor een duurzaam excellentieprofiel (competenties van medewerkers, financiën, huisvesting, materialen et cetera).
- de school beleid voert om die voorwaarden ook op de lange termijn te realiseren.
Criterium 6. Erkenning van het excellentieprofiel en kennisdeling met andere scholen
De jury kijkt in haar beoordeling of het excellentieprofiel van de school door externen wordt erkend en of de school haar kennis over het excellentieprofiel met relevante anderen deelt.
Zij kijkt dan of:
- het excellentieprofiel expliciet erkend wordt door andere scholen en/of deskundigen.
- de school collega-scholen of relevante anderen passief en actief de mogelijkheid biedt om kennis te nemen van haar excellentieprofiel (schoolbezoeken, presentaties, consultaties, publicaties en dergelijke). Dit aspect is van groter belang bij een school die reeds eerder excellent was op hetzelfde excellentieprofiel.